Şehirleşme, modern yaşamın temel taşlarından birisi. Fakat her ne kadar yaşamımızın ayrılmaz bir parçası gibi gözükse de şehirler büyüdükçe çevreye verilen zarar da aynı oranda artıyor. Hava kirliliği, karbon salınımı, doğal kaynakların tükenmesi gibi sorunlar; şehirlerde yaşayan milyarlarca insanın geleceğini tehdit ediyor. İşte bu noktada “sürdürülebilir şehir” kavramı öne çıkıyor.
Sürdürülebilir şehirler, çevre dostu teknolojiler ve sürdürülebilir uygulamalarla tasarlanmış şehirler anlamına geliyor. Karbon salımını en aza indirerek doğal kaynakların korunması ve şehir sakinlerinin sağlıklı yaşamlar sürmesi, sürdürülebilir şehirlerin ana hedeflerinden birkaçı. Enerji verimli binalar, bisiklet dostu yollar, yenilenebilir enerji kaynaklarının pek çok alanda kullanılması ve geniş yeşil alanların varlığı da dâhil birçok özellik sürdürülebilir şehirlerin ana yapısını oluşturuyor.
Sürdürülebilir şehirlerin hem çevresel hem de toplumsal birçok avantajı bulunuyor. Örneğin, doğaya zarar vermeyen sistemler sayesinde daha temiz hava ve su kaynakları sunması ile hava ve su kirliliğini azaltırlar. Şehirlerde yer alan parklar, dikey bahçeler ve koruma alanları, birçok canlının yaşam alanı haline gelir ve biyoçeşitlilik artar. Toplu taşıma sistemleri, elektrikli araçlar ve yenilenebilir enerji kullanımı; karbon salınımını önemli ölçüde azaltır, dolayısıyla atmosfere daha az karbon salınır. Ayrıca yeşil alanların artırılması hem fiziksel hem de zihinsel sağlığı olumlu yönde etkileyerek yaşam kalitesini artırır.
Dünyanın en bisiklet dostu şehirlerinden biri olmasıyla beraber yenilenebilir enerji projeleri uygulamaları ve sürdürülebilir altyapısıyla öne çıkan ve 2025 yılına kadar karbon nötr olmayı hedefleyen Kopenhag, sürdürülebilir şehirlere örnek olarak verilebilir. Diğer bir sürdürülebilir şehir örneği ise şehir planlamasında yeşil alanlara öncelik veren, dikey bahçeler ve çevre dostu teknolojilerle dünyanın en sürdürülebilir şehirlerinden biri haline gelen Singapur. Almanya’nın Freiburg şehri ise enerjisi kullanımı ve enerji verimli binalarıyla dikkat çekiyor ve sürdürülebilir şehir örneği sunuyor.
Türkiye’de de sürdürülebilir şehir anlayışı özellikle son yıllarda yaygınlaşmaya başladı. Dikkat çekici projeler arasında güneş enerjisi santralleri, geri dönüşüm projeleri ve kentsel dönüşümde çevre dostu uygulamalar var. Örneğin bazı belediyeler, bisiklet yollarını artırarak toplu taşıma sistemlerini güçlendirmeye çalışıyor. Bunun yanı sıra parklar ve yeşil alanların artırılmasını, şehirlerde daha sağlıklı yaşam alanları yaratmayı hedefliyor.
Sürdürülebilir şehirlerin başarısı, bireylerin de bu hareketin bir parçası olmasına bağlı. Atılabilecek bireysel adımlar arasında ise toplu taşıma veya bisiklet kullanımını artırmak, evlerdeki saksı bitkileri de dâhil olmak üzere bitki yetiştirmeyi teşvik etmek, güneş panelleri gibi yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelmek ve atık yönetimine dikkat ederek geri dönüşüm alışkanlığı kazanmak yer alıyor.
Sonuç olarak, daha sürdürülebilir bir geleceğe giden yolda sürdürülebilir şehirler büyük önem taşıyor. Bu konuda hem bireylerin hem de yönetimlerin sorumluluk alması oldukça önemli. Böylece daha yaşanabilir, temiz, sağlıklı ve sürdürülebilir şehirlerde yaşamak mümkün.
Yazar: Elif Toklucu