Dijital Tercüme bünyesinde çalışan Sürdürülebilir Çeviri ekibi olarak ‘Sürdürülebilir dil, sürdürülebilir dünya!’ ilkesiyle yola çıktığımız projemiz kapsamında geçen hafta LinkedIn üzerinden yaptığımız Sürdürülebilir Çeviri anketimizde “eco-label” terimini siz katılımcılarımızın görüşüne sunmuştuk.

“Eco-label” tüketicilerin ve kurumsal alıcıların belirli çevresel performans kriterlerini karşılayan ve bu nedenle “çevresel olarak tercih edilebilir” olarak kabul edilen ürünleri hızlı ve kolay bir şekilde tanımlamalarına yardımcı olabilecek, ürün ambalajına veya e-kataloglara yerleştirilen işaretlerdir. Bu işaretlere devlet kurumları, kâr amacı gütmeyen çevre koruma kuruluşları veya özel sektör kuruluşları sahip olabilir.

“Eco-label” terimi için 3 farklı alternatif sunduğumuz ankete 36 kişi katıldı. Yüzdelikleriyle beraber en çok tercih edilen Türkçe karşılıklarsa şöyle:

1)Eko-etiket %22
2)Çevreci Etiket %64
3)Yeşil Sertifikasyon %11

Katılımcıların %3’ü ise başka alternatifler sunarak fikirlerini yorumlarda belirtti.

Uzman Görüşümüz

Dilsel açıdan değerlendirildiğinde, anket sonuçlarında öne çıkan “Çevreci Etiket” ifadesi, Türkçenin doğal yapısına uygunluğu ve anlaşılır olması nedeniyle katılımcılar tarafından daha uygun bulunmuş olması muhtemel. “Çevreci” sıfatı, çevre bilinci ve sürdürülebilirlik kavramlarını doğrudan çağrıştırdığı için hem günlük dilde hem de genel kullanımda kolayca benimsenebilir. Buna karşın, “Eko-etiket” ifadesi, standardizasyon sebebiyle tercih edilmiş olabilir fakat burada “eko” önekinin soyut veya teknik bir kavram gibi algılanmasının günlük kullanımda tercih edilmesini zorlaştırabileceğine değinmek gerekir. “Yeşil Sertifikasyon” ise daha teknik bir ifade olarak resmi veya sektörel bağlamlarda uygun duruyor ancak en az tercih edilen seçenek olmasının arkasında yatan neden bizce “label” için Türkçede birebir karşılığın var olması. Bu sebeple etiket seçenekleri katılımcılar tarafından öncelenmiş olması pek tabii anlaşılır. Yorumlarda ise bir katılımcı fikrini şöyle açıklamış: “Bence kelimeyi Türkçe’de en anlaşılır kılan karşılık ‘çevre dostu’. Daha önce ‘eko etiket’ olarak kullanıldığını gördüm ama ‘eko’ kelimesinin Türkçe’de çok farklı bir anlamı var. İngilizce’deki ‘eco’ kelimesini Türkçeye ‘eko’ olarak almak yani öyküntü yapmak bu kelime özelinde yanlış.” Bu yorumu tasdikleyen bir diğer katılımcı ise eko- ön ekinin Türkçede ekonomik kelimesini çağrıştırdığını bu sebeple anlam ve bağlamdan sapmanın olası olduğunu belirtmiş. Özetle, anket sonuçları ve katılımcı yorumları, çevre bilincini ifade eden terimlerin dilsel netlik, bağlam uygunluğu ve kültürel algılar açısından dikkatle seçilmesi gerektiğini bir kez daha gözler önüne seriyor.

Projemizin “Sürdürülebilir dil, sürdürülebilir dünya!” ilkesi doğrultusunda, terimlerin doğru ve etkili çevrilmesinin sürdürülebilirlik farkındalığını arttıracağına inanıyoruz. Anket katılımcılarına katkılarından dolayı teşekkür ediyor, bir sonraki ankette görüşmek üzere diyoruz!